در استان یزد، یکی از گرم‌ترین و آفتابی‌ترین مناطق کشور، پروژه‌ای پیشرو در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به بهره‌برداری رسیده است. «بزرگترین نیروگاه خورشیدی تجمیعی» کشور در این استان با مشارکت مؤثر نهادهای دولتی و خصوصی احداث شده و اکنون به‌عنوان نمونه‌ای موفق از توسعه انرژی‌های پاک در چارچوب سیاست‌های کلان دولت سیزدهم شناخته می‌شود.
محمدمهدی میرجلیلی، مدیر دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق استان یزد، در گفت‌وگویی اعلام کرد که این پروژه نمونه‌ای بارز از هم‌افزایی میان دولت، بخش خصوصی و سیاست‌های حمایتی برای توسعه پایدار است. به گفته وی، این نیروگاه خورشیدی تجمیعی بر روی زمینی به مساحت ۸ هکتار احداث شده و از جدیدترین فناوری‌های داخلی و خارجی در ساخت آن بهره گرفته شده است.
اهداف راهبردی نیروگاه خورشیدی تجمیعی
پروژه نیروگاه خورشیدی تجمیعی یزد فراتر از تولید برق سبز، مأموریت‌های چندگانه‌ای را دنبال می‌کند. یکی از مهم‌ترین اهداف این پروژه، توانمندسازی اقتصادی جامعه محلی و ایجاد اشتغال پایدار برای اقشار کم‌درآمد بوده است. همچنین از منظر کلان، اجرای چنین پروژه‌هایی نقش مستقیمی در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی ایفا می‌کند.
میرجلیلی با اشاره به اهمیت این پروژه گفت: «توسعه نیروگاه‌های خورشیدی تجمیعی در قالب طرح‌های حمایتی، نه تنها به تأمین انرژی کمک می‌کند، بلکه در ابعاد اجتماعی و اقتصادی نیز تأثیرگذار است. ما شاهد اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم برای ده‌ها نفر در مراحل طراحی، اجرا و بهره‌برداری این نیروگاه بوده‌ایم.»
موقعیت ویژه یزد در انرژی خورشیدی
یزد به دلیل ویژگی‌های اقلیمی خاص خود، یکی از بهترین نقاط کشور برای استفاده از انرژی خورشیدی است. طبق آمار، این استان بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارد و همین ویژگی آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای اجرای طرح‌های خورشیدی تبدیل کرده است. مدیر دفتر بازار برق یزد تأکید کرد: «یزد با برخورداری از تابش مستقیم خورشید در بیشتر روزهای سال، می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی انرژی تجدیدپذیر در ایران تبدیل شود.»
آمار و ارقام پروژه‌های خورشیدی در یزد
میرجلیلی در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد که تاکنون ۸ نیروگاه خورشیدی تجمیعی با رویکرد حمایتی در یزد راه‌اندازی شده‌اند که مجموع ظرفیت تولید برق آن‌ها به حدود ۱۰ مگاوات می‌رسد. همچنین، ۱۱ نیروگاه جدید نیز در مرحله احداث هستند که در مجموع حدود ۸ مگاوات ظرفیت تولیدی جدید به شبکه اضافه خواهند کرد.
وی افزود: «پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری کامل از این نیروگاه‌ها، نه تنها بخشی از نیاز استان به برق تأمین شود، بلکه بتوانیم مازاد انرژی تولیدی را نیز به شبکه سراسری تزریق کنیم.»
الگوی موفق برای سایر استان‌ها
نیروگاه خورشیدی تجمیعی یزد به‌عنوان یک الگوی موفق در استفاده از انرژی‌های نو می‌تواند الهام‌بخش سایر استان‌های کشور نیز باشد. بسیاری از استان‌های مرکزی، جنوبی و شرقی ایران از نظر میزان تابش خورشیدی در وضعیت مطلوبی قرار دارند و قابلیت اجرای طرح‌های مشابه در آن‌ها وجود دارد. اما برای تحقق این هدف، وجود یک مدل اقتصادی مشخص و حمایت‌های دولتی نظیر یارانه، تسهیلات بانکی و همکاری با نهادهای محلی ضروری است.
استفاده از تجهیزات مدرن داخلی و خارجی
یکی از ویژگی‌های بارز این پروژه، تلفیق دانش فنی داخلی با فناوری‌های پیشرفته خارجی است. این نیروگاه با بهره‌گیری از پنل‌های خورشیدی با بازدهی بالا، اینورترهای پیشرفته، و سیستم‌های مانیتورینگ هوشمند راه‌اندازی شده است. بهره‌گیری از این تجهیزات باعث افزایش بهره‌وری نیروگاه و کاهش هزینه‌های نگهداری شده و در عین حال ظرفیت تطبیق نیروگاه با نیازهای متغیر شبکه برق را فراهم کرده است.
اثرات اجتماعی و اقتصادی نیروگاه خورشیدی
در نگاه توسعه‌محور، پروژه‌هایی از این دست صرفاً زیرساخت انرژی نیستند؛ بلکه به‌عنوان ابزارهای توانمندسازی اقتصادی و محرک‌های توسعه اجتماعی شناخته می‌شوند. مشارکت نیروهای بومی در ساخت و نگهداری از این پروژه‌ها، آموزش جوانان در حوزه انرژی‌های نو، و ارتقای فرهنگ مصرف پایدار انرژی، بخشی از اثرات غیرمستقیم اما بسیار مهم این نوع طرح‌هاست.
آینده روشن انرژی خورشیدی در یزد
به نظر می‌رسد یزد با ادامه این روند، بتواند به یکی از استان‌های پیشتاز در تحقق اهداف سند چشم‌انداز انرژی کشور تبدیل شود. اگرچه چالش‌هایی همچون تأمین منابع مالی، نوسانات نرخ ارز برای واردات برخی تجهیزات، و زمان‌بر بودن فرآیندهای اداری همچنان پابرجاست، اما موفقیت‌های به‌دست‌آمده در طرح‌هایی مانند نیروگاه خورشیدی تجمیعی اخیر، نشان‌دهنده امکان‌پذیر بودن توسعه پایدار با تکیه بر انرژی خورشیدی است.
نتیجه‌گیری
احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی تجمیعی در استان یزد نمادی از همگرایی سیاست‌های دولتی، توان بخش خصوصی و بهره‌برداری هوشمندانه از پتانسیل‌های اقلیمی است. این پروژه نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری هدفمند و حمایت ساختاری، می‌توان انرژی‌های تجدیدپذیر را به نیروی پیشران توسعه ملی تبدیل کرد. امید است این حرکت راهگشا، الگویی برای سایر نقاط کشور باشد و گام‌هایی بلند در مسیر کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست برداشته شود.
