مجله برق اضطراری – تیرماه ۱۴۰۴: همزمان با افزایش دمای هوا و اوج گیری مصرف برق در فصل تابستان، شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ در راستای تحقق اهداف پایداری شبکه و جلوگیری از فشار بر زیرساخت های توزیع، مانور ضربتی پایش مصرف برق در تهران را با حضور گسترده نیروهای میدانی و نظارتی برگزار کرد. این مانور که با حضور ۶۰ گروه عملیاتی و مجموعاً ۲۲۰ نیروی فنی و اجرایی در محدوده شمال غرب و جنوب شرق پایتخت به اجرا درآمد، بر ابعاد مختلف مدیریت مصرف، شناسایی مصارف نامتعارف و مقابله با انشعابات غیرمجاز متمرکز بود.
اهداف راهبردی مانور پایش برق در سطح شهر تهران
مطابق با بیانیه رسمی روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ، مانور اخیر در تاریخ سه‌شنبه ۱۷ تیرماه ۱۴۰۴ با هدف پایش دقیق مصارف برق در واحدهای تجاری، بررسی وضعیت روشنایی نماهای شهری، شناسایی مشترکانی با مصارف خارج از الگو، و برخورد با انشعابات غیرمجاز به مرحله اجرا رسید.
این اقدام با در نظر گرفتن شرایط خاص پایتخت در فصل گرما، بخشی از برنامه های مدیریت بار مصرف و حفاظت از پایداری شبکه در ساعات اوج مصرف بوده که به‌صورت منظم در مناطق مختلف تهران اجرا میشود.
حضور میدانی گسترده و نظارت بر اجرای دستورالعمل ها
محمدحسین بهرامی، معاون هماهنگی امور مناطق برق و مجری طرح کنترل مصارف غیرمتعارف شهری، ضمن تشریح ابعاد اجرایی مانور، اظهار کرد:
«در شرایط افزایش مصرف برق به ویژه در فصل تابستان، پایش میدانی شبکه های توزیع و بررسی نحوه مصرف در ساختمان های عمومی، پاساژها، مراکز تجاری و واحدهای بزرگ، نقش بسیار مهمی در پایداری سیستم برق رسانی دارد. مانور اخیر با هدف نظارت میدانی و شناسایی نقاط پرمصرف، بررسی نحوه اجرای الگوهای مصرف و برخورد قانونی با تخلفات اجرا شد.»
مقابله با مصارف غیرمتعارف و رفتارهای بد مصرفی
یکی از مهم ترین محورهای مانور ۱۷ تیر، تمرکز بر رفتار های مصرفی پرخطر یا خارج از الگوی استاندارد در فضاهای شهری، به‌ویژه در ساختمان هایی با نورپردازی های نامتعارف، سردخانه های غیراستاندارد، یا استفاده از تجهیزات پرمصرف صنعتی در ساعات اوج بار بود.
این گروه‌ها موظف بودند ضمن پایش مصرف لحظه‌ای در نقاط هدف، هشدارهای اولیه را به صورت کتبی به مالکان یا مدیران اماکن بدهند و در صورت تکرار تخلف، پرونده تخلفات به کمیسیون های نظارتی ارجاع داده شود.
بهرامی افزود:
«در صورت مشاهده مصارف خارج از استاندارد، اخطارهای رسمی صادر میشود و در موارد خاص، مطابق با آیین نامه‌های مدیریت مصرف، تغییر تعرفه مصرف یا قطع موقت برق مشترک متخلف نیز در دستور کار قرار می‌گیرد.»
نورپردازی نما و روشنایی غیرمجاز، یکی از چالش های مصرف
یکی از معضلات پرتکرار در مناطق شهری تهران، استفاده افراطی از نورپردازی های نمای ساختمان‌ها و روشنایی های دکوراتیو در مراکز تجاری و برج های اداری است. این اقدامات نه تنها مصرف برق غیرضروری ایجاد می‌کنند، بلکه در برخی مناطق موجب ناهماهنگی بصری و آلودگی نوری نیز میشوند.
در مانور اخیر، بیش از ۷۵ مورد نورپردازی غیرمجاز یا فراتر از الگوی مصرف در ساعات اوج بار شناسایی و اخطار قانونی به متولیان آن‌ها ابلاغ شد. تیم های اجرایی مأمور شدند این واحدها را در نوبت های بعدی مانور مورد بازرسی مجدد قرار دهند.
انشعابات غیرمجاز؛ تهدیدی برای ایمنی و پایداری شبکه
از دیگر اهداف مانور میدانی اخیر، شناسایی انشعابات غیرمجاز بود. این دسته از انشعابات که عمدتاً در مناطق با تراکم ساختمانی بالا یا فعالیت های تجاری غیررسمی دیده میشوند، فشار زیادی بر شبکه توزیع محلی وارد کرده و در بسیاری موارد باعث نوسانات ولتاژ، افزایش خاموشی و اختلال در شبکه میشوند.
در این مانور، تیم های فنی موفق به شناسایی بیش از ۳۰ مورد انشعاب غیرمجاز برق شدند که بلافاصله اقدامات قضایی برای قطع این انشعابات و جریمه خاطیان آغاز گردید.
هم‌راستا با مدیریت مصرف هوشمند و پایداری انرژی
برگزاری این مانور نه تنها اقدام واکنشی نسبت به افزایش مصرف در روزهای گرم تابستان است، بلکه بخشی از سیاست های کلان صنعت برق برای حرکت به سوی مصرف هوشمند، کاهش تلفات انرژی و استفاده بهینه از منابع موجود تلقی میشود.
هم‌اکنون سامانه های هوشمند نظارت بر مصرف، کنتورهای دیجیتال و الگوریتم های تحلیلی در حال توسعه در شهر تهران هستند. این زیرساخت‌ها به شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ کمک می‌کند تا بدون نیاز به افزایش تولید، بتواند مصرف را به‌صورت علمی و دقیق مدیریت کند.
مشارکت شهروندان؛ حلقه گمشده یا موتور محرک؟
کارشناسان حوزه انرژی معتقدند که پایش، کنترل و برخورد قانونی هرگز جای مشارکت آگاهانه و داوطلبانه مردم را نمیگیرد. بسیاری از مصارف نامتعارف ناشی از نبود آگاهی کافی درباره پیامدهای مصرف بیش از حد در ساعات اوج بار است. در همین راستا، بهرامی تأکید کرد:
«ما در کنار اجرای مانورهای نظارتی، برنامه های فرهنگی، آموزشی و تشویقی متعددی برای شهروندان در حال اجرا داریم تا مصرف بهینه به یک رفتار درونی و پایدار تبدیل شود.»
جمع‌بندی: تمرینی برای تاب آوری شبکه در برابر گرمای تابستان
مانور ضربتی پایش مصرف برق در شهر تهران، نمونه ای بارز از اقدامات پیشگیرانه و میدانی در حوزه مدیریت مصرف انرژی است. با وجود چالش های متعدد همچون گرمای هوا، رشد ساخت‌وساز، فعالیت های تجاری گسترده و حضور پررنگ مشترکان صنعتی، پایتخت توانسته با تکیه بر نظم عملیاتی و راهبرد های فنی هدفمند، گام های مؤثری برای حفظ پایداری شبکه بردارد.
پایداری شبکه برق نیازمند هم افزایی مستمر میان مردم، دولت و شرکت های زیرساختی است. مانورهایی نظیر آنچه در ۱۷ تیر برگزار شد، نه تنها وضعیت کنونی را بهبود می‌بخشند، بلکه تجربه های ارزشمندی برای توسعه آینده صنعت برق کشور فراهم می‌کنند.
