مجله برق اضطراری – در راستای سیاست‌های کلان دولت برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و مقابله با ناترازی برق، سازمان آب و برق خوزستان اقدام به اجرای پروژه‌ای پیشگامانه در سطح ملی کرده است: احداث نخستین نیروگاه خورشیدی شناور کشور بر روی دریاچه سد کرخه. این پروژه به‌عنوان پایلوت ملی، زمینهای برای بهره‌برداری هوشمندانه از منابع آبی و انرژی خورشیدی فراهم می‌کند.
تمرکز دولت بر انرژی‌های تجدیدپذیر؛ الزام جدید دستگاه‌ها
محمدامین ایزدجو، مجری طرح‌های توسعه انرژی خورشیدی در سازمان آب و برق خوزستان، در گفت‌وگویی رسانه‌ای اعلام کرد: طبق تکالیف مصوب دولت، تمامی دستگاه‌های اجرایی موظف هستند که ظرف مدت چهار سال، حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی خود را از منابع انرژی تجدیدپذیر تأمین کنند. این الزام قانونی در راستای کاهش فشار بر شبکه برق سراسری، به‌ویژه در فصل تابستان، و حرکت به سمت توسعه پایدار طراحی شده است.
نصب نیروگاه خورشیدی بر سقف پارکینگ؛ شروعی برای اجرای تکالیف قانونی
سازمان آب و برق خوزستان نیز با جدیت به این موضوع ورود کرده است. به گفته ایزدجو، عملیات احداث یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۲۵۰ کیلووات بر روی سقف پارکینگ مجموعه اداری سازمان در حال اجراست. این پروژه تا نیمه دوم مردادماه سال ۱۴۰۴ وارد فاز بهره‌برداری خواهد شد و برق تولیدی آن برای مصرف داخلی مجموعه سازمان در نظر گرفته شده است.
این اقدام، علاوه بر کاهش مصرف برق شبکه، به‌عنوان الگویی برای سایر دستگاه‌های دولتی قابل ارائه است و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان فضاهای بلامصرف مانند سقف‌ها را به منبعی برای تولید انرژی پاک تبدیل کرد.
پروژه ملی نیروگاه خورشیدی شناور در سد کرخه
یکی از شاخص‌ترین اقدامات سازمان آب و برق خوزستان، طراحی و اجرای نیروگاه خورشیدی سه مگاواتی در منطقه سد کرخه است. این پروژه ترکیبی از دو بخش است: دو مگاوات نیروگاه خورشیدی زمینی و یک مگاوات نیروگاه خورشیدی شناور. به گفته ایزدجو، این طرح هم‌اکنون در مرحله انتخاب مشاور قرار دارد و پس از نهایی‌شدن فرآیندها، وارد فاز اجرایی خواهد شد.
نیروگاه خورشیدی شناور در سد کرخه، نخستین پروژه از این نوع در سطح کشور به‌شمار می‌رود و تجربه‌ای کاملاً نوین در بهره‌برداری همزمان از منابع آبی و انرژی خورشیدی است.
مزایای کلیدی استفاده از پنل خورشیدی روی آب
یکی از مزایای مهم پروژه نیروگاه خورشیدی شناور، استفاده بهینه از سطح آب سدهاست که معمولاً فضای گسترده‌ای از اراضی کشور را اشغال می‌کنند. با نصب پنل‌ها روی سطح آب، تبخیر دریاچه‌ها کاهش می‌یابد و از اتلاف منابع آبی جلوگیری می‌شود. این ویژگی، به‌ویژه در اقلیم گرم و خشک جنوب کشور، دارای اهمیت راهبردی است.
از سوی دیگر، نزدیکی محل تولید برق به خطوط انتقال موجود در منطقه سد، از هزینه‌های اضافی زیرساختی می‌کاهد و پروژه را اقتصادی‌تر می‌سازد. به‌علاوه، اجرای این طرح از منظر محیط‌زیستی نیز مزایای قابل‌توجهی دارد و به کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای کمک خواهد کرد.
چالش‌های نیروگاه خورشیدی شناور
ایزدجو در ادامه گفت‌وگو به چالش‌های فنی پیش‌روی این پروژه نیز اشاره کرد. از جمله موانع اجرایی، می‌توان به تغییرات تراز سطح آب در طول سال، شدت وزش باد و نیاز به سازه‌های خاص برای حفظ تعادل پنل‌ها اشاره کرد. با این حال، وی تأکید کرد که هدف از اجرای پایلوت، کسب تجربه فنی برای اجرای گسترده‌تر این فناوری در سایر سدهای کشور است.
دعوت از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری
یکی از سیاست‌های کلان سازمان آب و برق خوزستان، واگذاری فرصت‌های مناسب برای توسعه انرژی خورشیدی به بخش خصوصی است. ایزدجو اعلام کرد که این سازمان آمادگی دارد زمینهای پیرامون سدها و همچنین ظرفیت باقی‌مانده در پست‌ها و خطوط انتقال برق را به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی واگذار کند تا از این فضاها برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی استفاده شود.
این رویکرد نه‌تنها موجب توسعه انرژی‌های نو در کشور می‌شود بلکه راهکاری برای رفع ناترازی برق در سطح ملی به‌حساب می‌آید؛ مشکلی که در سال‌های اخیر به یکی از چالش‌های اصلی دولت و صنعت برق کشور تبدیل شده است.
خوزستان در خط مقدم انرژی تجدیدپذیر
استان خوزستان با داشتن منابع آبی فراوان و تابش خورشیدی قابل‌توجه، از ظرفیت‌های بی‌نظیری برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی – چه زمینی و چه شناور – برخوردار است. پروژه‌هایی مانند نیروگاه ۳ مگاواتی کرخه می‌توانند سرآغاز یک تحول بزرگ در بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها باشند.
نتیجه‌گیری
احداث نیروگاه خورشیدی شناور در سد کرخه نه‌تنها یک نوآوری فنی در سطح کشور محسوب می‌شود، بلکه گامی عملی برای توسعه پایدار، حفاظت از منابع آبی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است. سازمان آب و برق خوزستان با اجرای این پروژه و فراهم‌کردن بستر مناسب برای حضور بخش خصوصی، نشان داده است که می‌توان با مدیریت هوشمندانه، همزمان به اهداف اقتصادی، زیست‌محیطی و فنی دست یافت.
بدون تردید، در شرایطی که ناترازی برق به یکی از چالش‌های اصلی کشور تبدیل شده است، سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی نظیر نیروگاه خورشیدی شناور می‌تواند نقطه عطفی در مدیریت پایدار انرژی باشد. خوزستان حالا می‌تواند الگوی ملی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر باشد؛ الگویی که قابلیت تعمیم به دیگر استان‌ها را نیز دارد.
