به گزارش مجله برق اضطراری، استان سمنان با اتکا به ظرفیت‌های بالای تابش خورشید و با هدف گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، طرحی نوین در زمینه احداث نیروگاه خورشیدی خانگی به اجرا درآورده است. این طرح با مشارکت فعال بسیج سازندگی استان سمنان و همکاری شبکه بانکی، توانسته نگاه تازه‌ای به مقوله توسعه پایدار و تولید برق پاک در سطح خانوارها ایجاد کند.
ارائه تسهیلات ۱۵۰ میلیون تومانی برای ساخت نیروگاه خورشیدی خانگی
محسن خدام، جانشین بسیج سازندگی استان سمنان، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به رویکرد حمایتی این نهاد نسبت به توسعه انرژی‌های پاک، اظهار داشت: یکی از برنامه‌های راهبردی بسیج سازندگی، ایجاد و تجهیز نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس بر روی پشت‌بام منازل است که با اعطای تسهیلات ۱۵۰ میلیون تومانی به متقاضیان اجرایی می‌شود.
وی با بیان اینکه این طرح در تمامی شهرستان‌های استان قابل اجراست، افزود: مردم در قالب این طرح می‌توانند صاحب یک نیروگاه خورشیدی خانگی شوند و برق تولیدی آن را به شبکه سراسری بفروشند. به‌این‌ترتیب، هم از نظر اقتصادی برای خانوارها مقرون‌به‌صرفه خواهد بود و هم به تأمین برق استان کمک می‌کند.
اولویت اجرای طرح در مناطق روستایی
خدام در ادامه خاطرنشان کرد: گرچه این طرح قابلیت اجرا در تمامی نقاط شهری و روستایی را دارد، اما تمرکز ما بیشتر بر روی مناطق روستایی و دور از شبکه برق پایدار است. چرا که در این مناطق، با وجود تابش زیاد خورشید و زمین‌های آزاد، بستر مناسبی برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی فراهم است.
وی تصریح کرد: هدف اصلی بسیج سازندگی در این طرح، توانمندسازی روستاییان و افزایش درآمد پایدار برای خانوارها از طریق فروش برق خورشیدی است. تاکنون بیش از هزار و ۷۰۰ نفر در استان سمنان برای مشارکت در این طرح اعلام آمادگی کرده‌اند که نشان‌دهنده استقبال خوب مردم از این ابتکار است.
اجرای سریع و ساده در مدت سه ماه
یکی از نقاط قوت طرح نیروگاه خورشیدی خانگی در سمنان، فرایند سریع اجرایی آن است. خدام تأکید کرد: پس از تأیید صلاحیت متقاضیان و پرداخت تسهیلات بانکی، ظرف مدت حداکثر سه ماه نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس بر روی پشت بام منازل نصب و راه‌اندازی می‌شود.
وی افزود: تنها پیش‌نیاز اجرای این طرح، وجود فضای مناسب روی پشت بام برای نصب سازه‌های فلزی و صفحات خورشیدی و همچنین امکان نگهداری و نظافت آن توسط صاحب‌خانه است. به عبارت دیگر، نیازی به زیرساخت پیچیده یا تخصص فنی بالا نیست.
مالکیت و درآمدزایی از برق خورشیدی
یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های این طرح، مالکیت کامل تجهیزات نیروگاه خورشیدی توسط مردم و درآمدزایی بلندمدت از فروش برق تولیدی است. برق تولیدشده توسط این نیروگاه‌ها به شرکت برق منطقه‌ای فروخته می‌شود و خانوارها می‌توانند به‌صورت ماهیانه مبلغ قابل‌توجهی از این محل درآمد داشته باشند.
جانشین بسیج سازندگی استان سمنان در این رابطه گفت: این نیروگاه‌ها نه‌تنها هزینه برق خانوار را کاهش می‌دهند، بلکه با تبدیل خانوارها به تولیدکننده برق، فرصتی برای افزایش درآمد ثابت و پایدار فراهم می‌شود. از سوی دیگر، دولت نیز به هدف توسعه تجدیدپذیرها و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی نزدیک‌تر خواهد شد.
اجرای طرح به‌صورت گروهی و تجمیعی
در ادامه این گفت‌وگو، خدام با اشاره به انعطاف‌پذیری اجرای طرح اظهار داشت: این پروژه ظرفیت اجرای گروهی، تجمیعی و مشارکتی را دارد. به عنوان مثال، اگر چند خانوار یا یک دهیاری تمایل به اجرای هم‌زمان پروژه برای چند خانه داشته باشند، این امکان وجود دارد که اجرای پروژه با صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان انجام شود.
مزایای فنی و اقتصادی نیروگاه خورشیدی خانگی
نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی مزایای متعددی دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای مناطق آفتابی مانند سمنان تبدیل می‌کند. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرفه‌جویی در هزینه برق خانوار
- درآمدزایی از فروش برق
- کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری
- افزایش پایداری شبکه در ساعات اوج مصرف
- کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و کربن
- افزایش ضریب تاب‌آوری خانوارها در مقابل بحران‌های انرژی
نقش‌آفرینی بسیج سازندگی در توسعه انرژی تجدیدپذیر
بسیج سازندگی استان سمنان با نگاهی راهبردی به آینده انرژی کشور، تلاش دارد ظرفیت‌های مردمی و منطقه‌ای را برای تحقق اهداف ملی در حوزه انرژی‌های نو به کار گیرد. این نهاد در سال‌های اخیر پروژه‌های متعددی در زمینه کشاورزی، دام‌پروری و ساخت و ساز داشته، اما امروز با ورود به حوزه برق خورشیدی، نقش تازه‌ای در امنیت انرژی کشور ایفا می‌کند.
الگویی برای سایر استان‌ها
با توجه به موفقیت اولیه این طرح در استان سمنان، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این مدل حمایتی می‌تواند الگویی برای سایر استان‌ها نیز باشد. استان‌هایی همچون یزد، کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان که دارای ساعات آفتابی بالا هستند، می‌توانند با الگوبرداری از طرح سمنان، تحولی بزرگ در توسعه انرژی خورشیدی خانگی ایجاد کنند.
جمع‌بندی
طرح توسعه نیروگاه خورشیدی خانگی در سمنان، نمونه‌ای موفق از هم‌افزایی نهادهای حاکمیتی، بانک‌ها و مردم در راستای تحقق اهداف کلان انرژی کشور است. این طرح نه‌تنها به پایداری برق در استان کمک می‌کند، بلکه با بهره‌مندی از منابع پاک و ارزان، گامی مهم در جهت حفظ محیط‌زیست و حمایت از اقتصاد خانواده‌ها برداشته است.
با توجه به استقبال مردم، حمایت بسیج سازندگی و وجود ظرفیت مناسب اقلیمی، انتظار می‌رود طی سال‌های آینده استان سمنان به یکی از پیشگامان تولید برق خورشیدی خانگی در کشور تبدیل شود.
