در یک تحول قابل‌توجه در حوزه توسعه پایدار و حمایت از اشتغال بانوان روستایی، عملیات احداث نیروگاه خورشیدی جدیدی با محوریت بانوان در روستای کالو از توابع شهرستان کلات، واقع در استان خراسان رضوی، به‌صورت رسمی آغاز شد. این پروژه نوآورانه با هدف توانمندسازی اقتصادی بانوان، بهره‌گیری از ظرفیت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش درآمد پایدار برای خانواده‌های روستایی طراحی شده است.
بر اساس اعلام رسمی مسئولان محلی، این نیروگاه خورشیدی با ظرفیت تولید ۱۵ مگاوات انرژی برق از طریق نور خورشید، در زمینی به وسعت ۸ هزار مترمربع احداث خواهد شد. عمده سرمایه‌گذاری این پروژه از طریق نهادهای حمایتی مانند بنیاد برکت، کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی تأمین شده است که این امر نشان‌دهنده اهمیت راهبردی آن در چارچوب سیاست‌های کلان کشور برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، به‌ویژه زنان سرپرست خانوار است.
استفاده از انرژی‌های پاک برای تحول اقتصادی در کلات
نیروگاه خورشیدی کالو تنها یک پروژه تولید انرژی نیست، بلکه الگوی موفقی از هم‌افزایی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی است. در حالی که بسیاری از پروژه‌های انرژی در کشور بیشتر بر ظرفیت تولید برق تمرکز دارند، در این طرح هدف اصلی، ایجاد اشتغال برای بانوان روستایی، افزایش مشارکت اقتصادی آنان و تبدیل انرژی خورشیدی به عاملی برای توسعه پایدار محلی است.
ابوالفتح لشگری، سرپرست فرمانداری شهرستان کلات، در مراسم آغاز این پروژه با اشاره به اهمیت آن گفت: «این پروژه نه‌تنها روستای کالو را به نخستین روستای بانوان‌محور در زمینه نیروگاه خورشیدی در کشور تبدیل می‌کند، بلکه گام بزرگی در مسیر استقلال اقتصادی زنان، به‌ویژه زنان سرپرست خانوار، محسوب می‌شود.»
حضور پررنگ بانوان در پروژه نیروگاه خورشیدی کالو
بر اساس برآوردهای صورت‌گرفته، بیش از ۹۰ درصد بهره‌برداران مستقیم این نیروگاه بانوان بومی ساکن روستای کالو هستند. این یعنی اجرای چنین پروژه‌ای، مستقیماً زندگی و معیشت بیش از ۱۲۰ خانوار را تحت تأثیر مثبت قرار خواهد داد. بانوان مشارکت‌کننده در این طرح، نه‌تنها به عنوان نیروی کار، بلکه به‌عنوان بهره‌بردار و سهام‌دار در فرآیند تولید و فروش برق نقش دارند.
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، برق تولیدی این نیروگاه به شبکه سراسری انتقال داده خواهد شد و درآمد حاصل از فروش برق به‌صورت دوره‌ای به حساب بانوان مشارکت‌کننده واریز می‌شود. این مدل اقتصادی، نه‌تنها درآمد پایدار برای خانواده‌ها ایجاد می‌کند، بلکه عزت‌نفس، اعتماد به نفس و استقلال مالی را برای زنان روستایی به ارمغان می‌آورد.
حمایت نهادهای دولتی و تسهیل در فرآیند اجرا
نقش تسهیل‌گران و دستگاه‌های حمایتی در تحقق این پروژه بسیار برجسته است. نهادهایی مانند بنیاد برکت و کمیته امداد، با تأمین منابع مالی، ارائه آموزش‌های تخصصی، کمک در اخذ مجوزها و تسهیل‌گری اجتماعی، نقش کلیدی در اجرای موفق این طرح ایفا کرده‌اند. همچنین شورای اسلامی روستا و دهیاری کالو، با همکاری نزدیک با فرمانداری و دستگاه‌های ذی‌ربط، زمینه را برای آغاز عملیات اجرایی این نیروگاه مهیا کردند.
سرپرست فرمانداری شهرستان کلات در این باره تأکید کرد: «همکاری مستمر میان نهادهای دولتی، شوراهای محلی، دهیاری‌ها و خود مردم روستا، رمز موفقیت این پروژه است. وقتی مردم احساس کنند که پروژه متعلق به خودشان است، با تمام توان برای موفقیت آن تلاش می‌کنند.»
اهداف راهبردی و چشم‌انداز آتی
راه‌اندازی این نیروگاه خورشیدی بانوان محور تنها یک گام اولیه در مسیر توسعه انرژی‌های پاک در منطقه محسوب می‌شود. مقامات محلی ابراز امیدواری کرده‌اند که با موفقیت این پروژه، روستاهای دیگر شهرستان کلات نیز به اجرای طرح‌های مشابه ترغیب شوند. هدف نهایی، ایجاد یک شبکه از نیروگاههای کوچک خورشیدی در سطح روستاهاست که توسط زنان بومی اداره شده و بخشی از نیاز برق منطقه را نیز تأمین کند.
طبق اعلام مسئولان، این پروژه در قالب یک طرح تجمیعی اجرا خواهد شد و پنل‌های خورشیدی در چند ناحیه مختلف روستا نصب می‌شود. مدل تجمیعی این امکان را فراهم می‌کند تا ظرفیت نهایی نیروگاه در چند مرحله به تدریج توسعه یابد و به بیش از ۱۵ مگاوات نیز برسد.
انرژی خورشیدی؛ فرصتی برای تحول روستاهای خراسان رضوی
استان خراسان رضوی با دارا بودن اقلیم مناسب برای جذب نور خورشید، یکی از بهترین مناطق کشور برای توسعه نیروگاههای خورشیدی به‌شمار می‌رود. در سال‌های اخیر، توجه دولت به توسعه این نوع انرژی‌ها افزایش یافته و پروژه‌هایی مانند نیروگاه خورشیدی در شهرستان کلات، می‌توانند الگویی مناسب برای سایر نقاط استان باشند.
اجرای این پروژه نه‌تنها از نظر زیست‌محیطی مقرون‌به‌صرفه است، بلکه از جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی نیز کاملاً مؤثر خواهد بود. کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، استفاده از انرژی پاک، کاهش آلودگی هوا، ایجاد اشتغال پایدار و افزایش درآمد خانوارهای کم‌درآمد از جمله نتایج مستقیم و ملموس چنین طرح‌هایی است.
نتیجه‌گیری: کلات، پیشتاز در اجرای پروژه‌های بانوان‌محور انرژی پاک
پروژه نیروگاه خورشیدی بانوان محور کالو در شهرستان کلات، نمونه‌ای کم‌نظیر از تلفیق توسعه اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی در قالب یک طرح جامع است. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در قالب طرح‌های مشارکتی، به‌ویژه با محوریت بانوان، می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر برای کاهش فقر، افزایش رفاه و توسعه متوازن در مناطق روستایی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به ظرفیت‌های فراوان استان خراسان رضوی در زمینه انرژی خورشیدی، انتظار می‌رود اجرای موفق این پروژه، زمینه‌ساز گسترش چنین طرح‌هایی در سایر شهرستان‌ها نیز شود. توسعه این‌گونه نیروگاه‌ها نه‌تنها تضمین‌کننده تأمین پایدار برق برای کشور است، بلکه نشان‌دهنده مسیری است که می‌توان با آن، توسعه اقتصادی را در خدمت عدالت اجتماعی و زیست‌محیطی قرار داد.
