استان یزد به عنوان یکی از مناطق پیشتاز کشور در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، طی سالهای اخیر مسیر شتابداری را در احداث نیروگاههای خورشیدی طی کرده است. بر اساس گزارش «مجله برق اضطراری» و به نقل از شرکت برق منطقهای یزد، تا پایان سال جاری ظرفیت نیروگاه خورشیدی یزد به ۴۰۰ مگاوات خواهد رسید و طبق برنامهریزی وزارت نیرو، این ظرفیت تا پایان دولت سیزدهم به رقم چشمگیر ۳۰۰۰ مگاوات افزایش مییابد. این پیشرفت، یزد را در جایگاه یکی از قطبهای اصلی تولید انرژی پاک در ایران قرار میدهد.
اهمیت توسعه نیروگاه خورشیدی یزد
یزد با موقعیت جغرافیایی ویژه خود، یکی از استانهایی است که بیشترین میزان تابش مستقیم خورشید را در کشور دارد. طبق آمارهای سازمان انرژیهای تجدیدپذیر (ساتبا)، متوسط تابش خورشید در این استان بین ۲۸۰۰ تا ۳۰۰۰ ساعت در سال است. این ویژگی باعث شده که یزد از نظر شرایط اقلیمی، یکی از بهترین نقاط ایران برای احداث نیروگاه خورشیدی باشد.
در شرایطی که ناترازی انرژی و افزایش تقاضای برق به یکی از چالشهای اصلی کشور تبدیل شده، بهرهگیری از این ظرفیت طبیعی میتواند راهحلی پایدار برای تأمین انرژی مورد نیاز باشد. توسعه نیروگاه خورشیدی یزد نه تنها موجب کاهش فشار بر شبکه سراسری میشود، بلکه سهم قابل توجهی در کاهش آلایندههای زیستمحیطی دارد.
بیشتر بدانید: [ثبت نام پنل خورشیدی کمیته امداد]
رسالت صنعت برق یزد در تأمین پایداری شبکه
سیدعباس حسینی، مدیرعامل شرکت برق منطقهای یزد، در نشست مشترک با دستیاران جوان استان با تشریح وضعیت فعلی صنعت برق گفت:
«رسالت اصلی صنعت برق استان، تأمین برق مطمئن و پایدار برای مردم و صنایع است. ما وظیفه داریم امنیت شبکه را در هر شرایطی حفظ کنیم، حتی در زمان بحرانهای اقلیمی یا افزایش شدید مصرف.»
او افزود که تلاش شبانهروزی کارکنان صنعت برق و بهرهگیری از فناوریهای نوین، عامل اصلی موفقیت یزد در جلوگیری از خاموشیهای گسترده در سالهای اخیر بوده است. به گفته او، افزایش ظرفیت نیروگاههای خورشیدی نقش مهمی در این پایداری دارد و شرکت برق منطقهای یزد با تمام توان در این مسیر گام برمیدارد.
نقش نیروگاههای خورشیدی در کاهش ناترازی برق
مدیرعامل برق منطقهای یزد در ادامه با اشاره به چالش ناترازی انرژی اظهار داشت:
«در سالهای اخیر شاهد رشد مصرف برق در بخشهای خانگی، صنعتی و کشاورزی بودهایم. از سوی دیگر، کاهش بارندگی و محدودیت در تولید نیروگاههای برقآبی، باعث شده تا تولید و مصرف برق همتراز نباشد. نیروگاه خورشیدی یزد با تولید ۴۰۰ مگاوات برق تا پایان سال جاری، نقش مؤثری در جبران این ناترازی خواهند داشت.»
به گفته حسینی، این میزان تولید در آینده نزدیک به سه هزار مگاوات افزایش مییابد که نه تنها نیاز برق استان را تأمین میکند، بلکه امکان صادرات برق پاک به استانهای همجوار را نیز فراهم خواهد کرد.
پیشنهاد میشه: [تجهیزات لازم برای پنل خورشیدی]
مشارکت دولت و بخش خصوصی در پروژههای خورشیدی
یکی از ویژگیهای توسعه نیروگاه خورشیدی یزد، مشارکت فعال بخش خصوصی در اجرای طرحهاست. دولت با هدف تسریع در گسترش انرژیهای تجدیدپذیر، بستههای حمایتی مختلفی از جمله اعطای تسهیلات ارزانقیمت از محل صندوق توسعه ملی و خرید تضمینی برق را در نظر گرفته است.
حسینی در این زمینه گفت:
«هیچ محدودیتی در حمایت از سرمایهگذاران نیروگاههای خورشیدی وجود ندارد. هر فرد یا شرکتی که تمایل به احداث نیروگاه خورشیدی یزد داشته باشد، میتواند از مشوقهای دولتی بهرهمند شود. همکاری بخش خصوصی در کنار دولت، شتاب بیشتری به این حرکت ملی خواهد داد.»
در حال حاضر چندین پروژه بزرگ خورشیدی با سرمایهگذاری بخش خصوصی در شهرستانهای اردکان، مهریز، بهاباد و بافق در حال احداث هستند که مجموع توان آنها تا پایان سال ۱۴۰۴ از مرز ۴۰۰ مگاوات عبور میکند.
جوانان؛ موتور محرک توسعه انرژی پاک
مدیرعامل شرکت برق منطقهای یزد در سخنان خود به نقش جوانان نیز اشاره کرد و گفت:
«جوانان، نیروی محرکه اصلی تحول در صنعت انرژی هستند. ما به تخصص، انگیزه و خلاقیت نسل جدید نیاز داریم تا مسیر توسعه پایدار را ادامه دهیم.»
او تأکید کرد که تربیت نیروهای متخصص در حوزه انرژی خورشیدی باید یکی از اولویتهای دانشگاهها و مراکز فنی استان باشد، زیرا آینده صنعت برق بدون تکیه بر دانش و نوآوری ممکن نخواهد بود.
تحلیل وضعیت پیک مصرف و تبادل انرژی
در ادامه این نشست، حسین زارعی مدیر امور دیسپاچینگ و مخابرات برق یزد، به بررسی وضعیت پیک مصرف برق استان پرداخت و گفت:
«برآورد میشود پیک مصرف برق استان در تابستان ۱۴۰۴ به حدود ۲۳۱۹ مگاوات برسد. این رقم نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی دارد و نشاندهنده افزایش مصرف در بخشهای خانگی و صنعتی است.»
او ادامه داد:
«شبکه برق کشور یک شبکه بههمپیوسته است و یزد در این میان نقش استراتژیکی دارد. این استان به عنوان چهارراه تبادل انرژی با استانهای کرمان، اصفهان، فارس و خراسان جنوبی شناخته میشود و هرگونه اختلال در شبکه برق یزد میتواند بر عملکرد سایر استانها نیز تأثیر بگذارد.»
به گفته زارعی، با افزایش ظرفیت نیروگاه خورشیدی یزد، پایداری شبکه در سطح منطقهای به شکل محسوسی تقویت خواهد شد. همچنین با استفاده از سیستمهای هوشمند کنترل بار و فناوریهای دیجیتال در دیسپاچینگ، امکان مدیریت دقیقتر جریان انرژی در شبکه فراهم شده است.
تأثیر اقلیم و کاهش بارش بر تولید برق آبی
زارعی با اشاره به چالشهای اقلیمی کشور افزود:
«کاهش بارندگیها در سالهای اخیر سبب افت تولید در نیروگاههای برقآبی شده و این موضوع فشار مضاعفی بر نیروگاههای حرارتی و شبکه سراسری وارد کرده است. در چنین شرایطی، توسعه انرژی خورشیدی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.»
او همچنین خاطرنشان کرد که نیروگاههای خورشیدی، برخلاف نیروگاههای آبی یا حرارتی، وابستگی مستقیم به منابع طبیعی محدود ندارند و میتوانند بهطور مداوم در اکثر ماههای سال تولید برق داشته باشند.
جایگاه یزد در آینده انرژی ایران
با توجه به برنامههای وزارت نیرو، پیشبینی میشود یزد تا سال ۱۴۰۶ به یکی از مراکز اصلی تولید برق تجدیدپذیر کشور تبدیل شود. موقعیت جغرافیایی مناسب، زیرساختهای فنی پیشرفته، سرمایهگذاری بخش خصوصی و نیروی انسانی متخصص، چهار عامل کلیدی در موفقیت این مسیر هستند.
احداث نیروگاه خورشیدی یزد نه تنها به تأمین برق استان کمک میکند، بلکه الگوی موفقی از مدیریت منابع انرژی در شرایط اقلیمی خشک ارائه میدهد. این پروژهها همچنین به توسعه اقتصادی مناطق محروم و ایجاد فرصتهای شغلی پایدار کمک خواهند کرد.
برایتان مفید است: [وضعیت انرژی تجدیدپذیر در ایران]
جمعبندی و چشمانداز آینده
استان یزد امروز در مسیر تبدیل شدن به پایتخت انرژی خورشیدی ایران گام برمیدارد. توسعه نیروگاه خورشیدی یزد نشاندهنده عزم جدی دولت و مردم برای دستیابی به خودکفایی انرژی و حفظ محیط زیست است.
با تحقق ظرفیت ۳۰۰۰ مگاواتی نیروگاه خورشیدی یزد تا پایان دولت، ایران گامی بلند به سمت کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و تولید برق پایدار برمیدارد. این تحول نه تنها امنیت انرژی کشور را تقویت میکند، بلکه جایگاه ایران را در میان کشورهای فعال در حوزه انرژی پاک ارتقا میدهد.
در نهایت، آنچه موفقیت این طرحها را تضمین میکند، استمرار همکاری میان دولت، بخش خصوصی، نهادهای علمی و مردم است. تنها در این صورت است که یزد میتواند الگویی درخشان از توسعه پایدار و مدیریت هوشمند انرژی خورشیدی در کشور باشد.
